Ultime notizie pubblicate
Al Teatro Houdini di Cagliari arriva l’artista surreale Alvalenti con “VERSI SENZA RISPOSTA – Pitturapoesia dal vivo”
Cappuzzetto Rozzo arriva al Teatro di Villaspeciosa per la gioia di grandi e piccini
RINVIO SCADENZA PREMIO SOLINAS EXPERIMENTA SERIE 2024
COMUNICATO STAMPA: Al via i corsi Promocamera ad Arzachena con la prima lezione sul “Controllo di gestione”
Assistenza domiciliare e cura di anziani e malati: mini corsi per tutti. Aperte le iscrizioni nella sede di Cagliari – Comunicato Stampa
Al via la 18° ed. del concorso PREMIO SOLINAS – DOCUMENTARIO PER IL CINEMA 2024
Al Teatro Maria Carta di Villaspeciosa va in scena “Grazia Deledda – tra fantasia e realtà”
Dizione e tecnica vocale: in avvio percorso da 20 ore organizzato dalle Acli provinciali – Comunicato Stampa
Porto Torres. Per la stagione estiva 2024 non sarà interdetta alla balneazione la spiaggia compresa tra Minciaredda e la Centrale di Fiume Santo
Istar – Proroga al 20 marzo per il Premio di Poesia ”Eleonora in sarda rima”
Stintino Jazz&Classica 2024 – Iscrizioni aperte alle masterclass di luglio
COMUNICATO STAMPA: “Pasquetta sull’Arcipelago” 2024
Al cinema Greenwich d’Essai di Cagliari Premiere nazionale de “Le cicogne di Chernobyl” di Karim Galici
Auto mutuo aiuto per genitori separati. Otto incontri per confrontarsi e trovare un equilibrio – Comunicato Stampa
Premio Solinas dà il via alla 7° ed. di PREMIO SOLINAS EXPERIMENTA SERIE 2024
Scuola civica di musica – Aperte le iscrizioni al Corso di Propedeutica musicale per bambini dai 5 ai 7 anni
A Sassari due mostre dedicate a Giuseppe Biasi
Crociere d’estate. Le opere di Tonino Mattu in esposizione fino all’8 aprile alla Pinacoteca e alla Biblioteca, a Palazzo degli Scolopi, all’Info Point Turistico e al Mercato Civico
Successo sotto la pioggia: Il resoconto delle prime due tappe dell’HACCP Sardegna Tour 2024
Chimbe figuras de sa paristòria sarda intra de sas prus connotas e particulares
Brùscias, fadas, criaduras ammajadoras. Nono, non semus faeddende de unu romanzu fantasy, ma de sas figuras chi abbiatzant sa mitologia de sa Sardigna. S’ìsula nostra est rica e prena de contos antigos meda chi giughent a protagonista figuras ammajadoras de sa paristòria chi connoschimus galu oe in die. Nde ammentamus unas cantas.
1 – Sas Janas
Sas Janas sunt de seguru cussas intra de sas prus nòdidas. Sunt sas “fadas” de sa mitologia sarda (mancari in carchi logu ddas pintent comente a sùrbiles), piticheddas, bellas meda, bestidas in colore ruju biu cun unu mucadore bordadu cun oro, prata e prendas a filigrana. A de die no essint, ca su sole las diat brusiare e bivent in grutas piticheddas, chi oe in die lis narant “Domus de janas”. Narant chi sunt a tretu de istabilèssere, cando s’acostàgiant a sos bartzolos de sos pipios dormende, si su tempus benidore issoro est intregadu a sa bona sorte o nono. In carchi logu, imbetzes, sas janas si fùrriant a èssere “malas Janas”, duncas istrempiosas e malas; in àteros logos narant fintzas chi nde furant a sos pipios.
2 – S’Orcu
Sos orcos non los agatamus in sa Terra de Mesu ebbia (Su sennore de sos aneddos), ma fintzas – a tenore de sa paristòria – in Sardigna. Sos orcos biviant in sos nuraghes e, difatis, fintzas oe, unos cantos nuraghes lis narant “Sa dom’’e s’orcu”. Los pintant mannos, grussos, cun sos bratzos longos e piludos, e nde faghent assustare a sos piseddos chi, in fatu a su tàgiu de is berbeghes, non faghiant istragassu cando passaiant acanta de sa domo de s’orcu, pro non nde l’ischidare.
3- Pundàciu
E, a pustis de sas Janas e de s’Orcu, non podiant mancare sos duendos. Pundàciu, in sa mitologia sarda, est unu duendu tirriosu e istrempiosu chi nche pigat a su petus de sas persones cando dormint pro lis dare infadu. Est lestru lestru, curret in totue e brincat cale si siat impèigu, podet cumpàrrere in cale si siat forma e podet isparèssere totu in una. Narant chi, cando non si biet in giru, est cuadu a suta de terra cun sos iscusòrgios suos chi sunt, pro nàrrere sa beridade, cuddos leados a sas persones chi lis dat infadu. Pro nde torrare mere de s’iscusòrgiu furadu narant chi tocat a nde li furare unu de sos bonetes cando issu est galu a subra de su petus. Ma tocat a istare a s’avèrtida: Pundàciu est àbile meda e nche resurtat a si fàghere lastimare e ti cumbinchet deretu a li torrare su bonete.
4 – Momoti
In Sardigna, forsis, non b’at pipiu chi non connoschet custu nùmene. A Momoti lu pintant comente a un’òmine a manteddu nieddu, cun una matzoca annuada e cun una paja de iscarpas betzas. Cuat is ogros a suta de su cuguddu, pro ite narant chi sa mirada sua siat orrorosa. Est semper ghira ghira e ascurtat si in sas domos bi sunt pipios abbetiosos. In àteros logos si presentat fintzas comente a unu duendu malu chi ponet in fatu e nde furat a sos pipios chi non ghirant a domo in antis de s’iscurigadòrgiu.
5- Maschinganna
Segundu sas paristòrias est unu dimòniu brullanu chi s’ispàssiat faghende brullas a sos cristianos, prus che totu a sos pastores, ma sena de lis nòghere. Si presentat in formas diferentes e, a bortas, no est malu: carchi borta a sos pastores lis dat fintzas amonestos utilosos.
Custas sunt chimbe intra de sas figuras de s’imbentu chi ànimant sa mitologia de s’ìsula nostra, personàgios ùnicos chi tenimus nois ebbia. Contos chi parent chi mudent s’ìsula nostra in una terra fadada, unu de sos piessignos culturales ùnicos de sa Sardigna.
a.i.g.
Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna – IMPRENTAS 2020-2021. LR 22/2018, art22